Umowa zawarta w Moskwie 23 sierpnia 1939 roku między ministrami spraw zagranicznych obu państw – Joachimem von Ribbentropem i Wiaczesławem Mołotowem – umożliwiła agresję na nasz kraj najpierw z zachodu, a kilkanaście dni później ze wschodu. Rocznica sowieckiej napaści na Polskę związana jest ściśle ze Światowym Dniem Sybiraka.
17 września to dla Sybiraków i Kresowian data szczególna, która w dramatyczny sposób naznaczyła ich życie. Obok terroru i wszechobecnej propagandy jednym z najgroźniejszych sowieckich narzędzi w walce z polskością stały się masowe deportacje ludności – kobiet, dzieci i mężczyzn.
Pierwszy raz uroczystość poświęcona zesłańcom odbyła się w 2004 roku i została zorganizowana przez Związek Sybiraków. Od 2013 r. ma status święta państwowego. Najważniejsza w tym dniu jest pamięć o tragicznych losach naszej Ojczyzny i ofiarach „nieludzkiej ziemi”.
Haniebne wydarzenia sprzed 84 lat mieszkańcy Kolna uczcili 18 września (poniedziałek) udziałem we mszy świętej w kościele św. Anny odprawionej w intencji Sybiraków przez dziekana kolneńskiego ks. Tomasza Grabowskiego o godz. 8:00. W nabożeństwie, w asyście pocztów sztandarowych kolneńskich szkół, uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych miasta, gminy i powiatu kolneńskiego, zesłańcy Sybiru i ich rodziny, dyrektorzy i nauczyciele placówek oświatowych, uczniowie, harcerze, mieszkańcy miasta oraz powiatu. Burmistrza Miasta Kolno reprezentował sekretarz Mirosław Bajorek.
Zgromadzonym o tragicznych losach wielu Polaków, również na przykładzie swojej rodziny, przypomniał dziekan kolneński ks. Tomasz Grabowski. Kapłan mówił o cierpieniu Sybiraków, które przyszło im znosić, i o ich życiu na wywózce, które naznaczone było śmiercią wielu zesłanych. Dziekan zwracał uwagę, jak ważna jest pamięć tych wydarzeń – szacunek do ofiar represji, ale też przekazanie młodemu pokoleniu losów swojego narodu. Ksiądz podziękował również wszystkim uczestnikom za udział w uroczystościach, a w szczególności obecnym Sybirakom z naszego miasta i powiatu – naocznym świadkom wydarzeń sprzed ponad 84 lat, których pozostało jeszcze w naszym powiecie około 30 oraz za świadectwo, w którym trwają.
- Sybirakom, którzy są pośród nas i ich rodzinom, dziękuję dzisiaj za ich świadectwo pielęgnowania pamięci w którym trwa. To nie jest takie proste upominać się o pamięć o tamtych wydarzeniach. To jest niezwykle potrzebne po to, byśmy my młodzi poczuli wartość swojego życia - mówił ks. dziekan.
Uczestnicy obchodów po nabożeństwie udali się pod pomnik Sybiraka „Wywiezionym na wschód” usytuowany obok świątyni, by tam złożyć wieńce, zapalić znicze oddając hołd Polakom poległym i pomordowanym w wyniku sowieckiej agresji.
Dalsze poniedziałkowe (18-09) obchody z okazji Światowego Dnia Sybiraka w powiecie kolneńskim odbyły się w restauracji Dwór Rogiński w Kolnie, gdzie miała miejsce uroczystość wręczenia pamiątkowych medali. W uznaniu zasług wniesionych w działalność Związku Sybiraków w 95-tą rocznicę jego powstania Zarząd Związku Sybiraków wyróżnił medalami pamiątkowymi:
Związek Sybiraków wyróżnił medalami pamiątkowymi również:
Starostę Kolneńskiego – Tadeusza Klamę, Burmistrza Miasta Kolno – Andrzeja Dudę, Wójta Gminy Kolno – Józefa Bogdana Wiśniewskiego, Dyrektora Szkoły Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Czerwonem – Jacka Bagińskiego oraz Sylwestra Nicewicza.
W imieniu Burmistrza Miasta Kolno, wyróżnienie i medal odebrał Sekretarz Miasta Kolno – Mirosław Bajorek, który podziękował za odznaczenie i pogratulował wszystkim wyróżnionym oraz organizatorom.
Pamiątkowe medale uhonorowanym wręczyła Daniela Śliwecka – Prezes Związku Sybiraków Koła w Kolnie, Jadwiga Sekścińska – Sekretarz Związku Sybiraków oraz Karol Pieloszczyk Wicestarosta Kolneński.
Prezes Daniela Śliwecka podziękowała władzom starostwa za pomoc i zorganizowanie uroczystości oraz objęcie patronatem związku.
- Nasz związek jest ubogi. Jest nas coraz mniej. Kiedyś pamiętam było nas ponad sto osób. Tyle już odeszło – wspomina prezes związku sybiraków. Tych prawdziwych sybiraków została już tylko garstka. Jest dużo wdów. Nie wszyscy dzisiaj przybyli, bo niestety zdrowie już nie pozwala. Czasami nie ma komu dowieźć ich z okolicznych miejscowości. Ale ja ze swojej strony z głębi serca za wszystko dziękuję.
Spotkanie uświetnił koncert solistek z Kolneńskiego Ośrodka Kultury i Sportu: Anny Wróblewskiej, Juli Wierzbickiej, Juli Rydelek i Amelii Szymańskiej.
W spotkaniu wzięli udział m.in.: w imieniu Burmistrza Miasta Kolno Andrzeja Dudy, Sekretarz Miasta – Mirosław Bajorek, Wójt Gminy Kolno – Józef Bogdan Wiśniewski, Sybiracy wraz z rodzinami, Prezes Związku Sybiraków Koło w Kolnie – Daniela Śliwecka, Dowódca Batalionu Zmotoryzowanego w Kolnie – mjr. Michał Stankiewicz, dyrektorzy jednostek organizacyjnych powiatu kolneńskiego, miasta Kolno oraz Gminy Kolno.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Konopka / UM Kolno
